Saturday, June 2, 2012

Al-Adar Sabule Wando Tsakanin Matasa Daga Ina?

AL-Adar Sabule Wando Tsakanin Matasa Daga Ina?

Yana daga cikin munin al'amuran wannan zamanin tsakanin matasa shi ne wannan al'adar ta sabule wando. Sabule wando daga ainihin inda ake daura wandon wato kugu zuwa kan duwaiwai, wannan bakuwar al'adace ga al'ummar Hausawa, kuma wannan mummunan abin koyi ya samo asali ne daga bakaken fata mawaka a kasar Amerika, kuma, wannan mummunar ta'ada abin da zai kara nuna maka cewa ko da a can Amerika 'yan iska da 'yan kwaya suke yinta, don bazaka ga wani mai kima da sanin ya kamata ba yana wannan abu, duk inda kaga mutane zaka gansu da shigarsu ta kamala, sai fa idan kaje sansanin 'yan iska mafiya yawansu bakar fatar Amerika nanne zaka ga irin wannan fitsara da rashin tarbiyya.
A salain wannan fitsara ta sabule wando. Kamar yadda na saurara acikin wani shiri na Murayar Amerika mai suna Sakonmu Na mako, Mallam Sahabo Imam Aliyu Hong ya yi bayani akan asalin wannan fitsara ga abinda y ace " wato ada can a lokacin da ake aikin Bauta a kasar Amerika, idan bakar fata yayi laifi aka kaishi gidan kurkuku, akan bashi kaya irin na nasaru ya saka amma ba tare da mazagi irin na turawa ba, wannan ta sanya, a wancan lokacin, masu cin sarka sukan sanya kayan haka idan akaci sa'a wandon ya yi wa wanda aka baiwa yawa, sai ya rika sabulewa har yazo kan duwaiwai, a lokacin nan su kuma turawa masu kula dasu sai u sanya mutum daukar abu aka kuma ya tallafe da hannayensa guda biyu wannan zata sanya yana tafiya wandon na saukowa kasa, su kuma suna binsa a baya suna ta sheka dariya" a yadda Mallam Sahabo ya fada, wannan itace asalin wannan al'adar ta sabule wando, a lokacin idan turawa suna bada labarin bakaken fata saisu rinka sabule wando da nufin yadda bakin mutum ke tafiya a gidan yari. Wannan shi ne tarihin wannan muguwar dabi'a.
Da yake yanzu matasa kusan a ko ina a duniya zaka samu sun tasirantu da mawakan Amerika. Wadan nan mawaka, bakaken fata wadanda galibinsu ba mutanan kirki bane, kodai 'yan iska 'yan daudu ko 'yan luwadi ko masu neman mata ko kuma 'yan kwaya da 'yan wiwi. Abin mamaki sai kaga duk wani irin hauka da shirme da mawaki ya yi sai ya zama abin ado ga daukacin matasan wannan zamani, ba wai matasanmu na Najeriya ba harda larabawa, harma da turawan suna irin wannan fitsara.
A da can lokacin da wasu shekaru da suka shige ba masu yawa ba, anyi wani mawaki mai suna TuFac (2pac) a kasar Amerika, ya yi sharafinsa kusan zaka samu komai yayi ya zama yayi a wannan lokaci. A lokacin dashi wannan mawaki ke tsiyarsa, zaka samu baya yin wata shiga ta mutunci ko kirki domin sau da yawa zaka ga fitsara kawai sukeyi a cikin wakokinsu, ta yadda zakaga suna rawa da mata tsirara haihuwar uwarsu, shi wannan mawaki shi ne ya koyawa da dama daga cikin matasanmu daura wani yanki aka da yayi kama da kallabi da ake kira "Bandana" sai kaga kowane kucakin idan ya yi wanka so yake a ce ya hadu ta hanyar daura wannan kyalle a kansa, ko kuma, yin aski kwal-kwal tare da barin dan karamin gemu da gashin baki badon koyi da sunnah ba sai kawai domin koyi da wannan mawaki tufac, acikin wakarsa ta Baby Don't cry karara ana koyawa matasa yadda zasu kama 'yan mata ta karfin tsiya ayi lalata dasu ko sun yarda ko basu yarda ba. Shi dai wannan mawaki ya mutu don haka duk tsiyar daya aikata yana can yana ganinta, amma ya barwa matasanmu mummunan gado.
Bayan wannan mawaki, ansamu wasu da yawa daga cikin 'yan wasan kwaikwayon kasashen turai da Amrika inda suke ta koyawa matasanmu sabbin tsiyataku. Misali daura robobi a hannu ko daura tsumma ko sanya manyan sarkoki wanda duk mai hankali idan ya kalla yasan akwai alamar Hauka da tabin hankali, kawai mutum ya sanya sarkoki sun masa yawa a wuya, ko kuma a sanya riga batare da amballe butur ba duk wai don a nuna gayu.
Yanzu kuma wani mawaki da yake tashe ta rashin kunya da fitsara a Amerika shi ne Lil Wayne. Shi dai wannan mawaki da ganinsa babu ko tambaya kasan sunyi hannun riga da mutanan kirki, bayan yasa anyi masa rubutu a kusan ilahirin jikinsa sannan shima yana wannan al'adar ta sabule wando da sanya sarkoki, da bayyana kalamai na batsa. Abin mamaki da ban haushi da yawan matasanmu basu ma san me wadan nan mawaka ke fada a cikin wakokinsu ba, amma kawai sai kaji wai sune abin birgewa, kaga mutane sun cika wayoyinsu da irin wadan nan wakoki wanda galibinsu batsace tsagwaronta.
Sannan kuma, ita wannan dabi'a da matasanmu suke kwaikwayo ta sabule wando sai ka samu suna sanya wani irin wando wanda kasansa ya tsuke sosai ta hanyar kama musu jiki daga mazaunansu, kuma ya dan bude ta yadda ko bakasanya tazuge ba wandon bazai zamo sama da yadda ka sanyashi ba, wato idan ka sanyashi a kasan duwaiwai  a nan zai tsaya saboda kasan ya tsuke, saboda cibayan tunani da rashin fahimtar manufar rayuwa wai wannan shi ne abin birgewa tsakanin matasa, wai komai kauyancinka matukar kayi irin wannan shiga to kai ka-cinye, ka zama wayayye ka zama caburos tunda ka iya tafiya da zamani; wannan ta sanya ko kauyuka ka shiga sai kaga suma ba'a barsu a baya ba ta wannan fannin kowa so yake ace masa shima wayayyene ko kuma gaye.
Abu na gaba, shi ne, yadda kwallon kafa irin ta kasashen turawa ta shiga zukantamu sosai da gaske, ta yadda suma duk wani iskanci da dan kwallo zaiyi abin birgewa ne. yanzu akwai wani irin aski da matasa keyi da ake saisaye gefe da gefe abar gashi a tsakiyar ka, kamar yadda wani dan kwallon kulab din Real Madrid Christiano Ronaldo yake yi, wai duk wannan shi ne babban abin koyi a wajen matasanmu, tur da irin wannan mummunan gado da matasa ke samu daga turai da Amerika.
 Bayan wannan, akwai kuma wasu masu sanya dan kunne guda daya a gefen kunne ko na dama ko na hagu duk wannan shi ma anayinsa da sunan wayewa ko cigaba, ko a sanya kwaftareren takalmi, ko kuma kwaftareren tabarau wanda galibi yanzu mata suka fi sanya irin wannan tabarau.
Wannan babban kalubale ne ga iyaye maza da mata da malamai da kuma hukumomi. Wajibin iyaye ne su baiwa 'ya 'yansu tarbiyyar da tayi dai-dai da koyarwar addinin musulunci, da kuma tsarin zamantakewa irin tamu ta Hausawa. Haka kuma, wajibin hukuma ne ta baiwa mutane kariya ta hanyar tsare musu hankalinsu da tunaninsu da lafiyarsu uwa uba rayukansu da dukiyoyinsu. Sannan suma malamai masu wa'azi tsakani da Allah wannan hakki ya rataya a wuyansu domin cigaba da fadakar da al'umma kamar yadda akeyi, abin mamaki, malamai suna wa'azi amma wannan al'ada kullum dada cigaba ta ke yi kamar wutar daji. Allah ya shirya mana matasanu shirin addini.
Yasir Ramadan Gwale
yasirramadangwale@gmail.com
http://yasirramadangwale.blogspot.com

No comments:

Post a Comment